Saltu al enhavo

Dinastio Liáo

Pending
El Vikipedio, la libera enciklopedio
Dinastio Liáo
Dinastio
Ĉinaj dinastioj • historia Ĉinia ŝtato
Apero 916 vd
Fino 1125 vd
Dinastiaj rilatoj
Branĉo de Song Liao Jin Xia vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr
History of China
History of China
Historio de Ĉinio
ANTIKVA
3 Suverenoj kaj 5 Imperiestroj
Dinastio Xia 2070–1600 a.K.
Dinastio Shang 1600–1046 a.K.
Dinastio Zhou 1045–256 a.K.
 Okcidenta Zhou
 Orienta Zhou
   Periodo de Printempo kaj Aŭtuno
   Periodo de Militantaj Regnoj
IMPERIA
Dinastio Qin 221 a.K.–206 a.K.
Dinastio Han 206 a.K.–220 K.E.
  Okcidenta Han
  Dinastio Xin
  Orienta Han
Tri Reĝlandoj 220–280
  Wei, Shu Han & Wu
Dinastio Jin 265–420
  Okcidenta Jin Dek ses regnoj
304–439
  Orienta Jin
Sudaj kaj Nordaj Dinastioj
420–589
Dinastio Sui 581–618
Dinastio Tang 618–907
  ( Dua Zhou 690–705 )
5 Dinastioj k
10 Regnoj

907–960
Dinastio Liao
907–1125
Dinastio Song
960–1279
  Norda Song Okc. Xia
  Suda Song Jin
Dinastio Yuan 1271–1368
Dinastio Ming 1368–1644
Dinastio Qing 1644–1911
MODERNA
Respubliko Ĉinio 1912–1949
Ĉina Popola Respubliko
1949–nun
Respubliko Ĉinio
(Tajvano)
1945–nun
Ĉi tiu kesto: vidi  diskuti  redakti

La dinastio Liao (en tradicia ĉina: 遼朝, en simpligita ĉina: 辽朝, en pinĝino: Liáo Cháo, en Wade-Giles: Liao2-Ch'ao2, en kitana: Mos Jælut),[1][2] 907-1125, konata ankaŭ kiel Kitana Imperio (契丹國 en pinĝino: Qìdān Guó, en kitana: Mos diau-d kitai huldʒi gur)[3] estis mongola ŝtato, kiu situis en centra kaj nordorienta Azio.

Liao rozkolore.

La kitanoj, unu de la mongolaj etnaj grupoj, de altaja deveno, kiuj loĝis antaŭ jarcentoj en la teritorioj de la aktuala Mongolio kaj Manĉurio, fondis en la jaro 907 ŝtaton kiu ricevis dekomence la nomon de Kitana Ŝtato. Poste, post konkeri la nordon de Ĉinio, la ŝtato surpenis regoreĝimojn de ĉina stilo kun la nomo dinastia de Liao, laŭ la rivero samnoma (en la aktuala ĉina provinco Ljaŭningo) el la pratero. La imperio de Liao kunvivis kun la dinastio Song, sude, kaj kun la Tanguta Imperio (aŭ Okcidenta Xia), kiu regis parton de la ĉina nordokcidento.

La kitana imperio falis definitive en 1125, malvenkita de alia altaja popolo, nome jurĉenoj, kiuj konkeris la teritorion de Liao, kaj fondis sian propran dinastion nome, la Dinastio Jin.

De la nomo "kitan" derivas la nomo "Kataj" aŭ Kitaj per kiu estis konata Ĉinio en Eŭropo dum la Mezepoko. Ankaŭ la aktuala nomo de Ĉinio en rusa (Kitái), mongola (Qitad) kaj ujgura (Hitay) havas la saman devenon.